نویسنده: حمیدرضا زرنگار

از رسانه های اجتماعی در خلال همه گیری چه می توانیم یاد بگیریم؟

از رسانه های اجتماعی در خلال همه گیری چه می توانیم یاد بگیریم؟[1]

 

نویسندگان:کاترین گرانت[2]  و کلی سمس[3] 

منبع: تارنمای موسسه مطالعات توسعه دانشگاه ساسکس 

www.ids.ac.uk

تاریخ انتشار: ۱۸ آوریل ۲۰۲۳

مترجم: حمیدرضا زرنگار 

 

رشد استفاده از رسانه های اجتماعی در آفریقا فرصت های جدیدی را برای شنیدن صداهای مختلف ایجاد کرده است و به سیاستگذاران بهداشت عمومی این فرصت را می­دهد تا نظرات جمعیت آسیب دیده را در زمان واقعی در نظر گیرند. در طول همه‌گیری، ادامه روش‌های سنتی تحقیقات علوم اجتماعی دشوار بود؛ زیرا قرنطینه و محدودیت‌ در تحرک مانع از تعاملات حضوری، تغییر الگوهای عادی رفتار و توانایی مشاهده و مصاحبه با افراد می‌شود.

رسانه های اجتماعی روشی جدید و ارزشمند برای دسترسی به صداهای مختلف در زمان واقعی ارائه       می دهند، از جمله صداهایی که اغلب ناشنیده می مانند.

تجزیه و تحلیل گفتگوهای رسانه های اجتماعی می تواند به ویژه در هنگام انجام تحقیقات در مورد   بیماری های همه گیر مفید باشد، و این فرصت را می دهد تا بینشی فوری در مورد نظرات و واکنش های مردم به شیوع بیماری ها و سیاست های طراحی شده برای کاهش اثرات آن ها کسب کنیم.

همزمان که دسترسی به اینترنت رشد می‌کند و رسانه‌های اجتماعی در آفریقا محبوب‌تر می‌شوند، فضای متفاوتی برای تعامل فراهم می‌شود و افراد امکان می یابند که با نظرات خارج از چارچوب‌های مفهومی خود ارتباط برقرار کنند و سلسله مراتب نحوه شکل‌گیری دانش در هم می ریزد. 

پژوهش اخیر ما گفتگوهای توییتری را در طول قرنطینه‌های کووید ۱۹تجزیه و تحلیل کرد تا در مورد طیف روایت‌های مورد علاقه سازمان‌های مختلف، شرکا و عموم مردم، از جمله این که کدام یک از این روایت‌ها در گفتمان‌های سیاستی غالب هستند، بینشی را ارائه دهد. اقدامات قرنطینه در سراسر جهان برای جلوگیری از گسترش کووید ۱۹ معرفی شد و مطالعات متعددی اثرات مثبت این سیاست‌ها را از جمله در چین و اروپا نشان داد.

بسیاری از دولت های آفریقایی نیز  قرنطینه را از ابتدای  همه گیری اعمال کردند. این کارها با واکنش های متفاوتی روبرو شدند.  برخی مثبت بودند، اما برخی دیگر بر نگرانی در مورد عواقب قرنطینه تمرکز کردند. ما (مولفان) در مقاله خود روایت های جهانی از پیامدهای نابرابر ناشی از قرنطینه در آفریقا: چشم انداز علوم اجتماعی بر پاسخی همه شمول[4]گوش دادن اجتماعی[5] را برای بررسی روایت های رسانه های اجتماعی به کار بردیم که نشان می دهد چگونه مردم نگرانی ها را در مورد شیوع کووید ۱۹ با سایر اولویت ها در تعادل نگه می دارند. ما شش روایت را شناسایی کردیم:

1- پیشگیری از کووید ۱۹یک اولویت کلیدی نیست و قرنطینه باید متوقف شود.

۲- مسائل دیگر، به ویژه مواردی که افراد آسیب پذیر را تحت تأثیر قرار می دهند، اهمیت بیش تری دارند. کووید ۱۹ باید در سیاستگذاری در اولویت قرار داده شود. این تهدید بزرگ زمان ماست، هیچ چیز به اندازه این مهم نیست.

۳- بین دو روایت بالا باید تعادل برقرار شود. خطر تعیین شده از نظر اجتماعی و اقتصادی را در کنار خطر اپیدمیولوژیک باید بپذیریم.  این چیزها در کنار یکدیگر وجود دارند، سیاست نباید بین حفظ جان و معیشت یکی را انتخاب کند.

۴- بیش تر آفریقا فقیر است، همه‌گیری یک خطر بزرگ است و می‌تواند این قاره را به خطری برای جهان تبدیل کند. این امر به سیستم‌های بهداشتی ضعیف و کمبود منابع برای کنترل همه‌گیری نسبت داده می‌شود، بنابراین گسترش کووید ۱۹ را تسهیل می‌کند.

۵ – آفریقا تجربه اپیدمی دارد، از این موضوع درس گرفته و خوب عمل کرده است. این قاره تعداد موارد ابتلای کمی دارد و به خوبی با آن ها برخورد می کند. آفریقا می تواند سیاست های خود را با موفقیت اجرا کند.

۶- سوء ظن نسبت به انگیزه ها، سوء ظن در مورد واکسیناسیون و منبع کووید ۱۹ و همچنین انگیزه های قرنطینه و سیاست های دولت.

گستره روایت ها نشان دهنده ندیدن نابرابری و تفاوت های اجتماعی بسیاری از تصمیم گیری ها توسط سیاستگذاران است.

برخلاف روایت « اینجا همه ما با هم هستیم» که به شدت در سراسر اروپا و آمریکای شمالی منتقل می‌شود، بیماری‌ها، و پاسخ‌های بهداشت عمومی به بیماری ها به وضوح تبعیض‌آمیز است؛ بر نابرابری‌های ساختاری تاریخی در سطح محلی، ملی و جهانی تأکید می‌کنند و همچنین با منابع متعدد حاشیه‌نشینی در تعامل اند. 

این ها و سایر بینش‌های حاصل از این بررسی می‌تواند نقش مفیدی در درک و تفسیر چگونگی گنجاندن رسانه‌های اجتماعی در برنامه‌های آمادگی همه‌گیری داشته باشد.

داده های جمع آوری شده از گوش دادن اجتماعی و اطلاعات شناسی[6] (که با هدف بهبود سلامت به شناسایی حوزه های شکاف در زمینه انعکاس دانش میان بهترین شواهد و چیزی که مردم انجام می دهند یا معتقدند، می پردازد) شاخصی از احساسات بخش هایی از آفریقایی ها و نقطه نظرهای جهانی در باب قرنطینه در آفریقا را به دست می دهند.

رسانه های اجتماعی دسترسی به صداهای متفاوت و روایت هایی که در خلال وضعیت های بحرانی پدیدار می شوند تقویت می کنند؛ به ویژه در خلال قرنطینه که ارتباط اجتماعی عادی منع می شود. رسانه های اجتماعی  می توانند در بحران های بعدی سلامت در حفظ پیوستگی و مطلع نگهداشتن (یا حتی اطلاعات غلط دادن به مردم) نقش عمده رو به تزایدی ایفا نمایند.

در طول این بیماری همه گیر، استفاده های نوآورانه زیادی از رسانه های اجتماعی مانند کارزارهای جمع سپاری[7] برای دستیابی به نظرات در مورد سیاست ها وجود داشته است، و با رشد استفاده از رسانه های اجتماعی در آفریقا، چنین نوآوری هایی می توانند در آینده به طور مفید در این قاره گنجانده شوند.

این بینش‌ها می‌توانند در برنامه‌های آمادگی همه‌گیری در همه گیری های آتی گنجانده شوند تا تصمیم‌گیری‌های سیاستی را با اولویت‌ها و دیدگاه‌های جمعیت‌های آسیب‌دیده هماهنگ‌تر نمایند.

یافته‌های تحقیق ما همچنین پیامدهای مهمی برای توسعه کارزار‌های ارتباطی تغییر رفتار دارد. این نشان داده شده است که پلتفرم هایی مانند توییتر در انتشار اطلاعات در مورد موضوعات مورد توجه عمومی نسبت به ارتباطات رسمی و بازاریابی موثرتر هستند.

از آنجا که سیاستگذاران و شهروندان عادی تهدیدهای بهداشتی را با استناد به شواهد موجود و اولویت‌های اجتماعی بررسی می‌کنند، مهم است که تنوع نیازها و تضادها در مورد پیام‌رسانی سلامت و سیاست‌های پاسخ به  همه گیری شناخته شوند.

[1] What can we learn from social media during pandemics? 

[2] Catherine Grant

[3] Kelley Sams 

[4] Global n narratives on unequal outcomes produced by lockdown in Africa: a social science perspective on the ‘one-size-fits all’ Covid-19

[5] Social Listening

[6]  Infodemiolog

[7]  جمع‌سپاری (به انگلیسی Crowdsourcing) به معنای برون‌سپاری یک پروژه به انبوه مردم است. این کار معمولاً از طریق فراخوان عمومی در اینترنت انجام می‌شود.

 

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید.

مبانی سیاستگذاری و مدیریت نظام‌های بهره‌ برداری از زمین و آب کشاورزی

مبانی سیاستگذاری و مدیریت

نظام‌های بهره‌ برداری از زمین و آب کشاورزی

 

نویسنده: حمیدرضا زرنگار

 

 مقدمه

نظام‌های بهره ­برداری از زمین و آب نقش مهمی در توسعه کشاورزی و روستایی دارند، زیرا بستر و چارچوب فعالیت تولیدی و اقتصادی کشاورزان را در به‌کارگیری منابع آب و خاک و نهاده‌های کشاورزی فراهم می­سازند.‌‌

بدین جهت در تعریف نظام بهره ­برداری آن را سازمان اقتصادی و اجتماعی مرکب از عناصر به هم     پیوسته ­ای تعریف کرده اند که با استفاده از هویت و مدیریت واحد و ویژگی‌ های نرم افزاری و سخت افزاری و در ارتباط متقابل با شرایط طبیعی و اجتماعی محیط خود امكان تولید محصولات كشاورزی را فراهم می ‌سازد (عبداللهی1377، ص 3).

مطلب پیش روی بخشی از کتابی است در دست انتشار در باب ساست­ها و فعالیت­های اجرایی در حوزه  مدیریت و بهره ­برداری از زمین و آب در کشاورزی با مروری بر تجارب جهانی. در این مقاله نخست به برخی برداشت‌های موجود در خصوص مفهوم سیاستگذاری می پردازیم و پس از آن مفهوم نظام بهره ‌برداری کشاورزی در چشم ­اندازی وسیع و آن چه که اغلب در باب زمین و آب مطمح نظر است مطرح می گردد. مبحث سیاستگذاری در منابع پایه کشاورزی با  توصیف مفاهیم پایه در مدیریت و بهره برداری دو عنصر اساسی در کشاورزی یعنی زمین و آب در بخش پایانی مقاله مطرح می­گردد. در خلال بحث به برخی تقسیم­بندی­ها نیز اشاراتی خواهیم نمود. 

 

واژگان کلیدی: سیاستگداری کشاورزی، زمین داری، مدیریت آب، نظام های بهره برداری کشاورزی.

 

سیاستگذاری و کاربرد آن در مدیریت و بهره­برداری از منابع پایه (زمین و آب)

آب و زمین دو عنصر اساسی در کشاورزی و مزرعه‌داری است. تجلی عملی تاثیر این دو عنصر اساسی در محموعه‌ای از اصول، خط‌مشی‌ها و قواعد مربوط به  مدیریت و بهره‌برداری از آن‌هاست. ناگفته پیداست که مدیریت و بهره‌برداری از زمین و آب کشاورزی در سطوح محلی، منطقه‌ای و ملی مبتنی بر امر سیاستگذاری است. در مقام بیان اهمیت و کاربرد سیاستگذاری و سیاست‌های معمول در بهره‌برداری از زمین و آب کشاورزی نخست می‌توان به ارائه فراگیرترین تعاریف از مفهوم سیاست و سیاستگذاری مبادرت نمود. سیاست در فارسی حایز معانی مختلف است؛ در اینجا از میان تمامی تعاریف وارده تنها به تشریح یک مفهوم که غالباً معادل”خط‌مشی” و  اصطلاح انگلیسیPolicy دانسته شده است(رضاییان،1387،ص 204) بسنده می‌گردد. خط‌مشی یا به عبارت دیگر “سیاست” محدوده‌ای است که تصمیم‌های آتی باید در داخل آن اتخاذ شوند (همان منبع،ص210). در فرهنگ کمبریج سیاست در مفهوم Policy این‌گونه تعریف شده است.

 

“مجموعه‌ای از افکار و یا طرحی که در شرایط خاصی توسط  گروهی از افراد در یک سازمان تجاری، یک دولت یا یک حزب سیاسی به طور رسمی برای اجرا مورد توافق  قرار گرفته است” (فرهنگ واژگان کمبریج).

 

می‌توان خط‌مشی‌ها و سیاست‌ها را با توجه به موضوع آن‌ها به انواع دولتی(عمومی)، تجاری و شخصی و نظایر آن‌ها و از نقطه‌نظر محدوده عملکردی به انواع خط‌مشی‌های اساسی، خط‌مشی‌های کلی و خط‌مشی‌های خرد تقسیم‌بندی نمود(همان منبع،ص210 و 211).در تقسیم‌بندی کلان، خط‌مشی‌ها و سیاست‌های زمین و آب کشاورزی را آن گاه که بر محدوده‌های وسیع‌تر از منافع یک بهره‌بردار اثر می‌گذارند می‌توان در زمره سیاست‌های عمومی و از حیث فراگیر بودن در زمره سیاست‌های اساسی و کلی در شمار آورد.

 یک بیان عام در مورد دانش سیاست عمومی آن را به معنای مطالعه و تحلیل عمل دولت‌ها ‌می‌داند. سیاستگذاری‌های عمومی در واقع، تجلّی عملی‌ اداره‌ حکومت است. سیاست‌های عمومی را‌ می‌توان به عنوان مجموعه‌هایی ساختاری و مرتبط و متشکل از مقاصد، تصمیم‌ها و اعمال در پیوند و نسبت با اقتدار عمومی در سطوح محلی، ملّی و بین‌المللی در نظر گرفت (همان منبع).

بر اساس الگوی خطی سیاستگذاری، یک سیاست تقریباً به واسطه مراحل متوالی زیر پیش می‌رود:

1- تجزیه و تحلیل مسئله.

2- فرمول‌بندی سیاست.

3- تصمیم سیاسی.

4- اجرای سیاست.

5- ارزشیابی سیاست.

در سلسله مراتب سیاستگذاری دو مفهوم راهبرد (استراتژی) و سیاست اجرایی قابل تفکیک از یکدیگرند. سیاست اجرایی جزئی­تر از راهبرد است. می­توان سياست‌هاي اجرايي را اين گونه تعريف كرد.

” مجموعه­ای از معيارها و تدابير كه اتخاذ آن‌ها موجبات و تسهيلات لازم را براي تحقق هدف‌هاي برنامه تعقيب مي­كند”.

 سياست‌هاي اجرايي شامل انواع زير است:

1- سياست‌هاي قانوني: اصول و مباني قانوني و حقوقي راهنما و تعيين كننده برنامه كه از مقررات و مصوبات نظام قانونگذاري حاصل مي‌گردد.

2- سياست‌هاي مالي و پولي: سياست‌هاي مالي در برگيرنده اصول و ضوابط تصميم‌گيري دولت در زمينه ماليات‌ها ، هزينه‌ها و روش‌هاي تامين مخارج و سياست پولي بيان اصول موضع‌گيري مقامات در نحوه كنترل متغيرهاي پولي براي تحقق اهداف اقتصادي نظير تورم است.

3- سياست‌هاي فني: ضوابط و معيارهاي فني و تكنيكي است كه براي انجام فعاليت‌هاي اجرايي و پروژه ها و طرح‌ها مورد عمل قرار مي گيرند و در نتيجه مطالعات و پژوهش‌ها حاصل شده‌اند.

4- سياست هاي اقتصادي – اجتماعي: اين گروه از ضوابط و معيارها در نتيجه تركيب اهداف كلان اقتصادي با ملاحظات اجتماعي ايجاد مي‌گردد (زرنگار ، ص4-2).

این موضوع که سیاسیون وظیفه سیاستگذاری را دارند و اجرای سیاست یک فعالیت سلسله مراتبی است، در الگوی خطی باوری اصلی است. اعتقاد بر آن است که سیاستگذاران نباید به اجرای سیاست چندان درگیر و به آن علاقه‌مند باشند و مسئولیت اجرا برای سطوح اداری پایین‌تر در نظر گرفته شده است. موفقیت نسبی روایت موجود از انتقال مدیریت آبیاری در مکزیک نمونه‌ای مناسب از یک الگوی اصلاح شده سیباستگذاری خطی است. روایت مزبور بیان می‌کند که بحران اقتصادی در طول دهه هشتاد به کاهش در سرمایه‌گذاری دولتی در آبیاری و کاهش در پرداخت آب‌بها توسط بهره‌برداران منجر شد. نتیجه آن گردید که هزینه نگهداری از امکانات دستخوش تحولاتی گردید و در نواحی آبیاری با مدیریت دولتی به گونه‌ای گسترده وضعیت به وخامت گرایید. در سال 1989 رئیس جمهور وقت مکزیک سیاست انتقال نواحی آبیاری را به تشکل‌های بهره‌بردار آب تشویق نمود، با این هدف که یارانه‌ها کاهش یافته و ماندگاری نواحی آبیاری افزوده گردد (رَپ و وستر 2013، ص 508).

 بررسی در مورد چگونگی عملکرد فرآیندهای سیاستگذاری، افکار قالبی را در مورد این که چه چیزی پدید‌آورنده فرآیندهای سیاستگذاری است به چالش می‌گیرد. اگرچه در مورد فقدان اعتبار تجربی الگوی خطی و ابزاری سیاستگذاری انتقادهای بسیاری وارد شده؛ اما این الگو هنوز در حلقه‌های سیاستگذاری همچنان پایدار است (لانگ، اِن، 1989، ص 249-226).

 

بخشی از موضوع به این دلیل است که الگوی مذکور دنیا را آن‌گونه که سیاستگذاران به صورتی قابل کنترل و تابع می‌بینند ترسیم می‌کند. دلیل دیگر آن است که الگوی خطی به قول مارچ  و اُلسن “اسطوره انتخاب ارادی از طریق سیاست” و آرمان دیوان‌سالاری بیطرف و یکسان‌ساز وبر را تصدیق می‌کنند(همان منبع).

بر خلاف آن گریندل و تامس رویکرد اجرای سیاست را به عنوان فرآیندی سیاسی که مجموعه‌ای از کنش‌گران سیاستگذاری را دخیل می‌سازد و علایق را تجمیع می‌نماید تحلیل می‌کنند. چهار فرض اساسی زیر نقشی مرکزی در الگوی تعاملی آنان دارند:

1-  فرمول‌بندی و اجرای سیاست فعالیت‌هایی مجزا و پی در پی هستند که به واسطه تصمیم‌های سیاسی و متمرکز از یکدیگر جدا می‌شوند.

2- ویژگی‌های خاص سیاسی واکنش‌های افراد را در مقاطع راهبردی بخش عمومی و اداری تعیین می‌نمایند. این امر می‌تواند در هر مقطع از فرآیند سیاستگذاری با پیامدهای فراوان بالقوه خود به نفع یک سیاست خاص باشد و یا آن را تغییر داده و حتی وارونه سازد.

3- ویژگی‌های سیاستی ثابتی وجود دارند که در طول فاز اجرا تغییر نمی‌کنند. مصادیقی از طول دوره اجرا و پراکندگی هزینه و فایده وجود دارد.

4- سیاستگذاران به طور کافی در انتظار دریافت پاسخ از سیاست‌های خود نیستند و راهبردهایی را که به واسطه آن‌ها بتوانند بر مخالفت‌ها غلبه نمایند چندان توسعه نمی‌دهند (تامس،جِی.دبلیو و گریندل، اِم.اِس، 1990، ص 1163-1181).

    یافته‌های مطالعه موردی اِدوین رَپ و فیلیپوس وستر (2013) در خصوص سیاست انتقال نواحی آبیاری در مکزیک آن‌ها را به باز‌اندیشی در مورد فرض‌های فوق ‌الذکر ترغیب می‌کند. آن‌ها استدلال می‌کنند که علاوه بر اجرا، سیاستگذاری نیز به عنوان یک کلیت، فرآیندی تعاملی و در حال انجام است. رَپ و وستر سیاستگذاری را محدود به فرمول‌بندی یک گفتمان یا یک تصمیم سیاسی نمی‌دانند. به اعتقاد آن دو ایجاد سیاستی خاص در دستگاه دیوان‌سالاری و بحث در مورد آن بسیار پیش‌تر از ابلاغ آن آغاز شده و به صورتی جدی پس از اتخاذ تصمیم سیاسی همچنان ادامه می‌یابد. سیاستگذاران در این فرآیند در شکل‌دهی و اصلاح ویژگی‌های برنامه توانمند می‌شوند و چون پیش‌بینی می‌کنند با سیاست‌ها مخالفت گردد، از این روی به بسیج مجموعه‌ای از فعالیت‌های حمایتی مبادرت می‌نمایند. این موضوع چگونگی اجرای سیاست و نتایج آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. رَپ و وستر  برای تجزیه و تحلیل اتخاذ عملی و گفتمانی سیاست‌ها و تثبیت اجتماعی و فیزیکی سیاست‌ها روش تحلیل فرآیندهای سیاستی موس را مطرح می‌کنند. موس استدلال می‌کند که در ابتدا سیاست در جهت بسیج و ابقای حمایت سیاسی عمل می‌کند که بیش از جهت‌گیری اقدام، بر مشروعیت‌بخشی تمرکز دارد. کنترل عملیاتی نظام‌های اداری بر اقدامات و وقایع، اغلب محدود است؛ اما این نظام‌ها می‌توانند در زمینه تفسیر اقدامات و وقایع اعمال کنترل نمایند (رَپ و وستر 2013، ص 508).

بنابراین موفقیت در سیاستگذاری به تثبیت یک تفسیر خاص و یک الگوی سیاستگذاری بستگی دارد. موفقیت در یک سیاست امری ذاتی یا از پیش تضمین شده نیست؛ اما از توانایی در تداوم حمایت‌های انسانی جدید و انسجام بخشیدن به دست‌اندرکارانی که در مورد یک تفسیر واحد مباحثه و مخالفت می‌کنند ناشی می‌شود. بیش‌تر کنش‌گران سیاستگذاری، با تفسیری خاص مرتبط‌اند که بدل به ” سیاستی ثابت‌ و غالب” می‌گردد. با این حال این پرسش مطرح است که چه کارهایی تفسیری واحد از وقایع مربوط به یک سیاست را تثبیت می‌کنند؟ در اینجا شناسایی طبیعت ناهمگون فرآیند سیاستگذاری مهم است. ایجاد یک شبکه حمایتی هم دربرگیرنده تثبیت یک تفسیر از جنبه‌های اجتماعی و گفتمانی است و هم از جنبه مادی و عینی در مجموع شکل و قالب ایده سیاست را تثبیت می‌کند (موس، دی، ص 671-639).

رَپ و وِستر ایده بسته سیاستی را مطرح می‌کنند. بسته سیاستی مجموعه‌ای از به قول آنان “فناوری‌های سیاستگذاری” استاندارد شده است که کنش‌گران و منابع را در حمایت از یک سیاست معرفی، تجمیع و ترکیب می‌کند؛ تنگناها و مخالفت‌هایی را که تهدید به مانع‌تراشی در مسیر پیشبرد فرآیند سیاستگذاری می‌نمایند نادیده گرفته؛ دور می‌زند و چاره‌سازی می‌کند. ‌به این ترتیب فناوری‌های سیاستگذاری نقشی حیاتی در ایجاد شبکه‌ای از عناصر ناهمگون چون کنش‌گران انسانی، ابزارهای مادی، فضای سازمانی و جریان منابع دارند. این شبکه، عناصر مزبور را در حمایت از ایده سیاستی شکل می‌دهد؛ به یکدیگر پیوند می‌دهد و جهت‌دهی می‌نماید.آن‌ها در مطالعه خود نشان می‌دهند که چگونه یک بسته سیاستی پدید آمده از تعدادی فناوری‌های سیاستی برای تحقق بخشیدن و مشروعیت دادن به انتقال مدیریت آبیاری، گردآوری و استاندارد می‌گردد. در این تجربه گروه‌های سیاری از کارمندان و کارشناسان گرد آمدند و از این فناوری‌ها برای شناسایی، پیش‌بینی، حمایت و  همچنین مواجهه با مخالفت‌ها تجربه آموختند؛ با این هدف که فراتر از نقاط برخورد احتمالی در فرآیند سیاستگذاری پیشرفت حاصل شود و یک ایده سیاسی تثبیت گردد. در رویکرد اقتباسی آنان سیاستگذاری می‌تواند به عنوان فرآیندی تعریف گردد که به واسطه آن کنش‌گران از یک خط‌مشی حمایت ‌کنند؛ آن را اصلاح، جایگزین و یا با ایده دیگری ترکیب ‌نمایند تا یک خط‌مشی کمابیش تثبیت گردد و واقعیت یابد. در ابتدا، ایده سیاست روایتی است که تنها می‌تواند به شکلی تدریجی به”چیزی”واقعی تبدیل شود. اگر اجزا و عناصر این شبکه سیاستگذاری ناهمگن با هم کنار بیایند یک بسته سیاستی تحقق می‌یابد. این بدان معناست که آگاهی نیرومندی در میان کنش‌گران مختلف سیاستگذاری در مورد تفسیر غالب از یک سیاست پدیدار می‌شود(رَپ و وستر 2013، ص 508).

 

نظام بهره­ برداری

در این اثر جنبه عملی و اجرایی نظام بهره‌برداری در بخش کشاورزی به مثابه مجموعه‌ای از روش‌ها و سیستم‌ها دانسته می‌شود که می‌توان از آن‌ها با عنوان نظام‌های بهره‌برداری یاد کرد. دكتر ازكیا در توصیف نظام بهره‌برداری می گوید:

“از لحاظ معنی لغوی اصطلاح نظام بهره‌برداری و شیوه تولید در فارسی به یكدیگر نزدیكند.‌‌ با این تفاوت كه اصطلاح بهره‌برداری از اصطلاح شیوه تولید وسیع‌تر است و به اعمال مختلفی نظیر سود بردن، برداشت تولید، انبار كردن، تمتع بردن از محصولات نیز دلالت می‌كند”.

 وی در مقام تشریح اجزای مفهوم نظام بهره‌برداری نخست تصریح می‌دارد که هدف از نظام شكل خاصی از روابط به هم پیوسته، غیر مستقل و هماهنگ است كه دارای قاعده، نظم و منطق باشند.‌‌ وجود تعامل مانع از آن است كه اجزای نظام به صورت انفرادی عمل نمایند.‌‌ نظام مجموعه‌ای است متشكل از كنش و واكنش تعدادی از اجزا كه روابط آنان با یكدیگر را كانونی مشترك یا كانون‌هایی به هم پیوسته سامان می‌دهد.‌‌ بدین سان می‌توان شبكه به هم پیوسته را در سطح خرد (گروه‌ها) و كلان (جوامع) مشاهده كرد و سنجید.‌‌ نظام‌های اجتماعی واجد ساختار و كاركرد هستند و در عین پایداری تحول پذیرند(ازکیا، 1382، ص 23).

نظام بهره‌برداري بر اساس تعريف دكتر محمد عبداللهي در كتاب نظام‌هاي بهره‌برداري كشاورزي ايران نیز سازماني اجتماعي مركب از عناصري به هم پيوسته دانسته شده كه با هويت و مديريتي واحد و در چارچوب شرايط اجتماعي و طبيعي محيط خود امكان توليد محصولات كشاورزي را فراهم مي سازد (عبداللهی، محمد، 1377، ص 3).

نظام بهره‌برداری، روابط و مناسبات کشاورزی و همچنین شیوه و چگونکی اعمال مدیریت، با به‌کارگیری منابع دیگر مانند سرمایه و نیروی کار است که به اشکال و صور مختلف خانوادگی، گروهی، تولید جمعی یا تولید دولتی اجرا می‌گردد.‌‌ بنا به نظر گروه دیگری از صاحبنظران نظام بهره­برداري يك سيستم اجتماعي است كه منابع پايه را به منظور توليد محصولات كشاورزي، فرآوري و عرضه آن‌ها با بهره‌گيري از دانش و اطلاعات، فناوری و نهاده‌ها مورد استفاده قرار مي‌دهد (مهرابی،1384) .‌‌

چنان كه گفته شد موضوع نظام بهره‌برداري يك موضوع تك بعدي و محدود به بخش كشاورزي نيست.‌‌ نظام بهره‌برداري در فضايي شكل مي‌گيرد كه علاوه بر عوامل و مولفه هاي اقتصادي، اجتماعي، روابط و مناسبات سياسي، حقوقي و زيست محيطی نيز در آن موثراست.‌‌ بنابراين هر گونه برنامه ريزي و تصميم‌گيري در مورد نظام‌هاي بهره‌برداري مناسب نيازمند شناخت وضعيت موجود و ارزيابي آن از ابعاد مختلف است.‌‌

در دهه‌هاي اخير مقوله نظام‌هاي بهره‌برداري هم در حوزه مفهومي و هم از نظر الگوهاي عملي دستخوش برداشت‌های بسیاری شده است.‌‌ صاحبنظران معتقدند اين بي ثباتي هم ناشي از تفرق آرا در حوزه مفهومي، عدم اجماع نظري و ضعف مباني تئوري و هم نتیجه آسيب پذيري الگوهاي عملي است؛ اما درس آموزي از تجارب عملي و كنكاش هاي نظري موجب ظهور انديشه هاي نويني در مباحث مربوط به نظام بهره‌برداري شده وآن را از يك امرصرفاً مكانيكي به پديده‌ای پويا تبديل می‌نماید.‌‌ بنابراين ضرورت دارد پديده نظام بهره‌برداري با توجه به پارادايم هاي جديد و نگاه‌های تازه مورد بازنگري قرار گيرد (ازکیا،1382) و شناخت وضعيت موجود و برنامه‌ريزي مبتني برآن نيز باعنايت به اين صورت‌بندي نوين ارائه شود.‌‌ اين نگرش جديد بر چند اصل مبتنی يا مفروضات اصلي است:

1- موضوع نظام بهره‌برداري: تنها محدود به نظام بهره‌برداري از زمين با كاربري هاي زراعي و باغي نيست؛‌‌ بلكه نظام بهره‌برداري شامل منابع پايه اعم از آب، خاك، مرتع، جنگل و منابع آن نيز مي‌شود.‌‌ اگر چه نظام بهره‌برداري از زمين داراي اهميت است؛ اما چارچوب پديده نظام بهره‌برداري فراتر از آن است و برنامه‌ريزي مربوط به آن نيز با در نظر گرفتن اين گستره و سطوح مرتبط با آن انجام مي‌شود.‌‌

2- اجتناب از مطلق‌نگری در طراحی و استقرار نظام‌های بهره‌برداري:‌‌ آرمان‌گرایی یا قضاوت ارزشی نسبت به نظام‌های بهره‌برداري فاقد مطلوبیت عملی و مقبولیت علمی است.‌‌ به عبارت روشن‌تر طراحی و استقرار  نظام‌های بهره‌برداري در هر ناحیه باید با توجه به شرايط و ويژگي‌هاي اجتماعی،اقتصادی و زيست بوم آن ناحیه تعيين گردد.‌‌

3- نگرش سيستمي نسبت به نظام بهره‌برداري: این نگرش اقتضا مي‌كند که نظام بهره‌برداري را پديده‌اي مستقل و منفك از ساير ابعاد و عوامل سياسي، اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي ندانیم و در تحليل وضعيت و آينده نگري، اين جامعيت را لحاظ كنيم.‌‌

4- حفظ منابع پایه به ويژه آب وخاك:‌‌ از اهميت خاصي برخوردار است.‌‌ بنابراین پايداري زیست‌محیطی و کشاورزی يكي از عوامل مهمي است كه در تعيين نوع نظام بهره‌برداري بايد مورد توجه قرارگيرد.‌‌

5- گرایش به برنامه ریزی توسعه: بر این اساس توسعه نظام‌های بهره‌برداری با توجه به گرایش عمومی دولتمردان نسبت به برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی‌های کلان توسعه شکل می‌گیرد و برای نظام‌های بهره‌برداری در چارچوب رهیافت توسعه ماموریت‌های مشخصی تعیین می‌گردد.‌‌

6- تحولات نظام بهره‌برداری تابعی از تحولات كلان:‌‌ در چارچوب این نگرش نوعی .‌‌پيوستگي میان تولید در بخش کشاورزی و تحولات کلان در سطح ملی و منطقه‌ای و در سطحی وسیع‌تر نوعی پیوستگی بین این تحولات و تحولات جهاني قابل تصور است.‌‌ به عنوان مثال نظام‌های بهره‌برداری باید در هنگام ضرورت، توان  بسط بازار داخلي و اتصال به ساختار كلان اقتصادي را داشته باشد.‌‌

7- توانمندسازی بهره‌برداران:‌‌ چنین رویکردی همزمان با افزایش توجه عمومی به مقولاتی نظیر سرمایه اجتماعی، اعتمادسازی، مشارکت مردمی، نهادسازی در توسعه پایدار ، رشد و اشاعه یافته است.‌‌

هال و همکارانش قایل به نظام بهره‌برداری در معنای نظام مزرعه‌داری هستند.‌‌ لازم به ذکر است که این معادل­گذاری(نظام بهره­برداری) برای رسیدن به یک زبان مشترک و برداشت مفهومی نسبتاً همسان از موضوع در ایران تقریباً مورد قبول و اجماع اکثریت صاحبنظران است.‌‌ او و همکارانش معتقدند یک نظام بهره‌برداری از مجموعه‌ای نظام‌های مزرعه‌داری انفرادی تشکیل شده که دارای منابع پایه، الگوهای تجاری، معیشت‌ها و مضیقه‌های خانوادگی  بسیار مشابه‌اند و امکان دارد راهبردهای توسعه‌ای و مداخلات مشابهی برای آن‌ها مناسب باشد.‌‌ با توجه به سطح تحلیل یک نظام بهره‌برداری می‌تواند تعدادی قلیل یا وسیع از خانوارها را در بر گیرد (هال و همکارانش الف ، 2001، ص 9). هال و همکارانش بر اساس ملاک‌های زیر نظام‌های بهره‌برداری را طبقه‌بندی می‌کنند:

1-مبتنی بر منابع طبیعی تجدیدپذیر موجود شامل آب، زمین،علفزارها، جنگل و اقلیمی که ارتفاع در کنار چشم‌انداز در آن عامل مهمی است.‌‌ موضوع چشم‌انداز در مواردی مانند شیب، اندازه مزرعه، چگونگی مدیریت و سازماندهی به مزرعه می‌تواند مصداق داشته باشد.‌‌

2-الگوی عملی فعالیت‌های مزرعه و معیشت‌های خانوار شامل اراضی مزروعی، دامپروری، درختان، آبزی‌پروری، صید، فرآوری و فعالیت‌های خارج از مزرعه و فناوری‌های اصلی تولید این محصولات (همان منبع).

هال و همکارانش(2001 ب)  یک طبقه‌بندی گسترده را در خصوص نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا متمایز می‌نمایند.‌‌ ایران نیز در زمره یکی از این ممالک به شمار می‌رود.‌‌ ویژگی‌های این نظام‌ها در زیر آمده است:

1- نظام بهره‌برداری مبتنی بر آبیاری.‌‌ این نظام‌ شامل اشکال بزرگ مقیاس و کوچک مقیاس می‌گردد. ‌‌زیر نظام بزرگ مقیاس در این ممالک در مجموع یک جمعیت80 میلیونی و یک گروه کشاورز 16 میلیونی را پوشش می‌دهد. ‌‌زیر نظام مزبور دربرگیرنده 1/8 میلیون هکتار  مچموع اراضی زیر کشت تحت آبیاری است که این شکل در نمام مناطق یافت می‌شوند.‌‌ این اراضی دربرگیرنده محصولات تجاری گران‌قیمت و صادراتی و کشت سبزیجات و میوه می‌گردد. ‌‌زیر نظام آبیاری کوچک مقیاس به صورتی وسیع در سراسر منطقه وجود دارد و و نه تنها از حیث جمعیت مهم است؛ بلکه عنصری قابل توجه در بقای جمعیت بسیاری از افراد در نواحی خشک و دور دست کوهستانی است.‌‌ به طور معمول مستاجران و مالکان متصرف واحدهای زراعی بسیار کوچک (بین 2/0 هکتار تا یک هکتار) در درون یک ناحیه بزرگ‌تر و یا یک زیر نظام دیم قرار دارند .‌‌کشت‌های اصلی مخلوطی از غلات، علوفه و سبزیجات است.‌‌غلبه فقر در هر دو زیر نظام در حد متوسط است.‌‌

2- نظام بهره‌برداری ترکیبی مناطق مرتفع.‌‌ این نظام از حیث جمعیت دخیل در کشاورزی با 27 میلیون نفر نیروی انسانی مهم‌ترین بخش جمعیتی است؛ اما از حیث نسبت زمین‌دارای 7 درصد اراضی است.‌‌ از مجموع 74 میلیون هکتار ،22 میلیون هکتار سطح زیر کشت است که نزدیک به 5 میلیون هکتار آن تحت نظام آبیاری است.‌‌ دو زیر نظام در اینجا وجود دارد: اول ناحیه کشت غلات دیم و حبوبات به علاوه محصولات درختی و زیتون در اراضی تراس مانند و دوم زیر نظام مبتنی بر دامپروری (عمدتاً گوسفند‌داری) بر اراضی با مدیریت جمعی.‌‌ فقر در این نواحی گسترده است؛ زیرا بازارها اغلب دور از دسترس، زیرساخت‌ها کم‌نر توسعه یافته و تخریب منابع طبیعی نیز یک مسئله جدی است.‌‌

3- نظام بهره‌برداری ترکیبی دیم.‌‌ این نظام جمعیتی معادل 16 میلیون نفر کشاورز و تنها 2 درصد اراضی را در بر گرفته که منجر به تراکم جمعیتی بالا می‌گردد.‌‌ سطح زیر کشت این نظام 4 میلیون هکتار است که دربرگیرنده محصولات درختی، تاکستان‌ها و 8 میلیون جمعیت دامی می‌گردد.‌‌ در 6/0 میلیون هکتار از این اراضی در زمستان‌ها آبیاری کمکی برای کشت گندم و در تابستان‌ها برای کشت محصولات تجاری صورت می‌گیرد.‌‌ عرصه‌های مرطوب‌تر برای کشت محصولات درختی(زیتون و میوه)، خربزه و انگور  مشخص می‌شوند.‌‌ در فصول خشک با جابجایی گوسفندان از مناطق استپی عمل چرای دام صورت می‌پذیرد.‌‌ فقر در حد متوسطی وجود دارد؛ اما با فقدان درآمد خارج از مزرعه ناشی از مهاجرت فصلی نیروی کار فقر می‌تواند گستردگی بیش‌تری پیدا کند.‌‌ 

4- نظام بهره‌برداری ترکیبی نواحی خشک.‌‌ این نظام در مناطق خشک کم رطوبت یافت می‌شود و شامل یک جمعیت 13 میلیونی کشاورز و 17 میلیون هکتار اراضی زیر کشت است.‌‌ تراکم جمعیت در این نواحی در مقایسه با دیگر نظام‌های اصلی بهره‌برداری میل به کاهش داشته و متوسط اندازه مزارع بزرگ‌تر است.‌‌ جو و گندم دیم به صورت تناوبی و آیش یک ساله و دو ساله غلات اصلی هستند.‌‌ ریسک خشکسالی بالاست و عدم امنیت غذایی چشمگیری وجود دارد. ‌‌جمعیت دامی شامل 6 میلیون دام بزرگ و  میزان بیش‌تری از دام سبک است.‌‌ میان کشت و کار و نظام چراگاهی تعامل سختی در جریان است.‌‌ فقر در میان کشاورزان کوچک مقیاس گسترده است.‌‌ در جدول شماره 1 نظام‌های اصلی بهره‌برداری خاور میانه و شمال آفریقا ذکر شده است.‌‌

 

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید.

تاثیر سازماندهی مناسب بر کاهش ساعات کار در مزرعه

تاثیر سازماندهی مناسب بر کاهش ساعات کار در مزرعه

 

نویسنده: چارلز ، ا، دانل[1] 

منبع: پورتال خبری اگریلند[2](Agriland)

تاریخ انتشار: ۲۷ فوریه ۲۰۲۳

مترجم: حمیدرضا زرنگار

 

مطالعات نشان می دهد که سازماندهی مناسب در مزرعه می تواند ساعات کار را کاهش دهد. یک مطالعه در ۵۵ مزرعه تولید لبنیات در جمهوری ایرلند نشان داد که توجه به نحوه سازماندهی کار می تواند به طور قابل توجهی ساعات کار در مزرعه را کاهش دهد.

این مطالعه توسط پژوهش گران موسسه تیگاسک[3] و کالج یونیورسیتی دوبلین انجام شد و توسط انتشارات هلندی الزوییر[4]منتشر شد. این مطالعه دریافت که تمرکز بر سازماندهی کار در مزرعه می تواند به کاهش پیامدهای منفی حجم کار زیاد کمک کند. عنوان مطالعه این است: تأثیر سازماندهی کار بر زندگی کاری افراد در مزارع لبنیات مرتع محور[5].

این بررسی روشن می سازد که تنزل در نیروی کار همراه با توسعه اخیر بخش لبنیات، تقاضای برای کار بیش تر را تشدید کرده و تشدید حجم کاری همزمان با دوره زایمان و تولید مثل دام مشکل تر شده است. در کشور ایرلند در این مورد آگاهی فزاینده از پیامدهای منفی این موضوع وجود دارد که می تواند شامل استرس، مسائل مربوط به سلامت روان و دشواری ها در حفظ کیفیت خوب زندگی در نیروی کار در بخش دامپروری باشد.

محققان می گویند که سازمان کار به عنوان یک عنصر کلیدی برای هر کسب و کاری که نتایج مثبتی برای بهره وری، نوآوری، شرایط کاری و رفاه کارگران داشته باشد، “به خوبی شناخته شده است”.

بنا به اظهار محققان، “به این موضوع توجه شده که تمرکز بر سازماندهی کار در مزرعه می تواند به کاهش پیامدهای منفی حجم کار نسبتاً زیاد در طول دوره بهار و تابستان کمک کند”.

این مطالعه ۵۵ مزرعه گاوداری در ایرلند را  که دارای داده‌های ورودی نیروی کار بودند، بررسی کرد.  داده های این بررسی در سه معیار سازماندهی کار مورد بررسی قرار گرفت: کارایی و بهره وری؛ انعطاف پذیری؛ و استانداردسازی.

از نقطه نظر کارایی و بهره وری، این مطالعه اشاره کرد که مدیریت زمان در مزارع وقتی که نیاز به انجام طیف وسیعی از وظایف باشد، می تواند دشوار گردد؛  به ویژه که این وظایف (به غیر از کارهای معمولی مانند شیردوشی) اغلب به روشی غیر ساختارمند انجام می شوند. انعطاف پذیری نیز به عنوان یک عامل مهم برای دستیابی به تعادل مناسب بین کار و زندگی شخصی دانسته می شود که به دلیل تکراری بودن کار در مزارع چالش برانگیز است. در نتیجه کشاورزان به طور موثری هفت روز هفته را کار می­کنند. در عین حال، استانداردسازی به ترتیب و ساختار وظایف برای اطمینان از موازین بالای کیفیت کار اشاره دارد.

هنگامی که هر یک از این سه معیار در مطالعه تفسیر شدند، استاندارد کارایی و بهره وری با ساعات کار مزرعه به ازای هر راس گاو، و ساعت/ کشاورز به ازای هر روز مرتبط گردید؛ انعطاف پذیری با طول روز کاری کشاورز و تعداد روزهای تعطیل بین زایش و جفت گیری دام تعیین شد و استانداردسازی نیز به صورت تعداد کارهای مختلف انجام شده در روز و زمان اتمام کار روزانه بیان شد. همه ۵۵ مزرعه از نظر اثربخشی سازماندهی کار رتبه بندی شدند. جدول زیر میانگین تفاوت بین ۲۵ درصد بالا و ۲۵ درصد پایین را نشان می دهد.

 

عامل	25% بالا	25% پایین
اندازه گله	112	114
ساعت به ازای گاو (فوریه/ژوئن)	4/17	9/20
ساعت در هفته	2/51	70
مجموع طول روز کاری (بر حسب ساعت)	4/11	2/13
مجموع طول فعالیت غیر کشاورزی در روز (بر حسب ساعت)	2/4	4/3
روزهای مرخصی بین زایمان و جفت­گیری	2	1
تعداد وظایف انجام شده بر حسب روز	6/9	5/12
زمان شروع روزانه	7 بامداد	45/6 بامداد
زمان خاتمه روزانه	25/6 بعد از ظهر	58/7 بعد از ظهر

 

محققان می گویند که مقداری صرفه جویی در ساعات کار می تواند  به دلیل وجود مزارعی باشد که دارای امکانات، فناوری ها و شیوه های  صرفه جویی در کار هستند. این مطالعه اجازه داد تا ویژگی‌های خاصی از یک “روز کاری مطلوب” شناسایی شود. این ویژگی ها عبارتند از:

1- زمان شروع به کار دیرتر و زمان خاتمه کار زودتر.

2- وقت آزاد بیش تر در هنگام عصر.

3-  وظایف متفاوت کم تری در طول روز انجام شود.

4-  زمان طولانی تر فعالیت غیر کشاورزی در طول روز کاری.

بر اساس نقطه نظر گزارش پیشرفت در سازمان کاری می‌تواند نتایج مثبتی برای رضایت شغلی و بهینه‌سازی عملکرد کسب‌ و کار داشته باشد، به‌ویژه از طریق بهبود بهره‌وری نیروی کار و کارایی که در اینجا مشاهده شد.این مطالعه همچنین نشان داد که سود آوری بالاتر از آن بهترین یا مؤثرترین مزارع از نقطه نظر سازماندهی کاری بود.

 

برای دریافت متن مقاله به صورت فایل PDF اینجا کلیک نمایید.

 

پی نوشت :

[1]  Charles O’Donnell   

[2]  www.agriland.ie

[3]  موسسه غیر انتفاعی تیگاسک (Teagasc) یک نهاد پژوهشی- انتقال فنآوری در بخش کشاورزی در جمهوی ایرلند است.

[4]  Elsevier

[5] The impact of work organisation on the work life of people on pasture-based dairy farms.

دانشی که پشتوانه طرح مشوق مزرعه داری پایدار است

دانشی که پشتوانه طرح مشوق مزرعه داری پایدار است

 

نویسنده: بتان مک گرگور (Bethan McGregor)

منبع: https://www.blog.gov.uk/farming 

تاریخ انتشار: هشتم مارس ۲۰۲۳

مترجم: حمیدرضا زرنگار

 

به واسطه طرح مشوق مزرعه داری پایدار(Sustainable Farming Inceentive)  ، برای کشاورزان پرداخت هایی را متحمل می شویم، به این منظور که اقداماتی را انجام دهند که هم از کسب و کار کشاورزی پایدار و هم از محیط طبیعی سالم حمایت کند (مشوق مزرعه داری پایدار، اولین طرح از سه طرح زیست محیطی جدیدی است که در انگلستان در زیر بخش برنامه موسوم به انتقال کشاورزی معرفی شده است.  دو طرح دیگر بازیابی طبیعت محلی و بازیابی چشم انداز هستند – مترجم).

تولید مواد غذایی به خاک‌های سالم، آب تمیز فراوان، گیاهان و حیوانات مفید و البته آب و هوای پایدار متکی است. تحقیقات علمی و تجارب کشاورزان نشان می‌دهد که طبیعت می‌تواند کارهای بزرگی را برای افزایش حاصلخیزی خاک، کنترل آفات و محافظت از محصولات در برابر سیل و خشکسالی انجام دهد. این ها همه اجزای حیاتی سیستم کشاورزی کوتاه مدت و بلند مدت هستند. در اینجا، من چند مثال علمی را به اشتراک می‌گذارم که نشان می‌دهند چگونه اقدامات در زمینه طرح مشوق مزرعه داری پایدار می‌تواند از کسب‌ و کار کشاورزان حمایت کند؛ نتایج زیست‌محیطی مثبتی را به همراه داشته باشد و در عین حال تولید غذا را حفظ – و در برخی موارد تقویت- کند.

 

جبران بالا رفتن هزینه ها از طریق بهبود سلامت خاک

با توجه به رویدادهای جهانی، کشاورزان تاثیر افزایش هزینه های نهاده ها را احساس کرده اند. قیمت کودها، سموم دفع آفات، خوراک دام و ماشین آلات همگی افزایش یافته است.

ارقام هیئت توسعه کشاورزی و باغبانی (Agriculture and Horticulture Development Board) بریتانیا نشان می دهد که بین ماه می ۲۰۲۱ و ماه می ۲۰۲۲، قیمت کود نیترات آمونیاک تولید شده در بریتانیا ۱۵۲ درصد افزایش یافته است. این نشان دهنده افزایشی از ۲۸۴ پوند در هر تن به ۷۱۶ پوند در هر تن است. البته قیمت‌ها از آن زمان به تدریج کاهش یافت، اما اتکای کم تر به این نهاده‌ها، انعطاف‌پذیری صنعت کشاورزی را در برابر رویدادهای جهانی آینده افزایش می‌دهد.

من ابتدا استاندارد خاک زراعی و باغبانی در طرح مشوق  مزرعه داری پایدار  را بررسی خواهم کرد. در اینجا اضافه کردن مواد آلی همان چیزی است که در فعالیت مشوق مزرعه داری پایدار گنجانده شده است. به عنوان مثال، از طریق گیاهان پوششی، مخلوط حبوبات و در آمیختن با کاه در خاک.

تاثیر: در دسترس بودن مواد مغذی را افزایش می‌دهد، آفات و (در میان سایر فواید) بیماری‌ها را سرکوب می‌کند.

توضیح: مواد آلی منبع جایگزینی از مواد مغذی کودها است. افزودن مواد آلی یا به طور مستقیم یا از طریق گیاهان پوششی، مقدار مواد مغذی موجود در خاک را افزایش می دهد.

علاوه بر این، ترکیب مواد آلی در خاک از جامعه متنوعی از باکتری ها و قارچ ها پشتیبانی می کند. این جامعه زنده، مواد آلی را به مواد مغذی قابل جذب تجزیه می کند. همچنین می تواند جمعیت آفات را کاهش دهد و پاتوژن های قارچی گیاهی را کنترل کند. این امر نیاز به آفت کش های گران قیمت و درمان های ضد قارچی را کاهش می دهد.

انتخاب دقیق محصول پوششی می تواند عملکرد را افزایش دهد. به عنوان مثال، نشان داده شده است که استفاده از مخلوط گیاهان پوششی حاوی حبوبات، عملکرد را تا ۱۳ درصد افزایش می دهد (1)؛ زیرا حبوبات ازت را از جو جذب کرده ؛ آن را در خاک “تثبیت” می کنند و برای جذب گیاهان در دسترس قرار می دهند.

مطالعه ای در لهستان آشکار ساخت که ‌کشت تناوبی حبوبات  مقدار کل نیتروژن مورد نیاز برای حفظ عملکرد را کاهش می دهد (2). در همان حال یک مطالعه طولانی‌مدت با ترکیب مقادیر زیادی از داده‌های عملکرد در سراسر اروپا و آفریقا نشان داد که افزایش تنوع محصول، افزودن محصولات باروری، مانند حبوبات، و افزودن مستقیم مواد آلی می‌تواند عملکرد را افزایش دهد. این مطالعه همچنین نشان داد که این اثر تا حد زیادی جایگزین کود ازت بود. این روش‌ها زمانی که استفاده از کود ازت کم بود عملکرد را افزایش داد، اما در زمانی که سطوح بالای کود استفاده می‌شد تأثیر کمی بر عملکرد داشت و یا فاقد تأثیر بود (3).

اقدام مشمول طرح مشوق مزرعه داری پایدار: کاهش زمین خالی و خاک ورزی. به عنوان مثال، از طریق گیاهان پوششی و حداقل خاکورزی.

تاثیر: از دست دادن خاک از طریق فرسایش و از دست دادن مواد مغذی از طریق شستشو را کاهش می‌دهد.

توضیح: خاکی که در اثر خاک‌ورزی بدون پوشش باقی می‌ماند، یا مختل می‌شود با تماس با آب و تر شدن در معرض خطر شسته شدن قرار می گیرد. علاوه بر این، مواد مغذی نشسته بر سطح خاک به آسانی در آب باران حل می شوند و در جریان آب از بین می روند.  تامین  مواد مغذی برای کشاورز بسیار هزینه بر بوده و شسته شدن آن ها خود مشکل دیگری است.

خاک دارای پوشش، کم تر در معرض خطر این تلفات است، بنابراین وقتی  زمین خالی به حداقل برسد، هدر رفت مواد مغذی کاهش می یابد و به این شکل برای رشد محصول نیز مفید خواهد بود. کاهش آشفتگی در خاک با محدود کردن خاک‌ورزی از این تلفات جلوگیری می‌کند و خواص شیمیایی، فیزیکی و زیستی خاک را بهبود می‌بخشد(5)،(6).

مطالعه‌ای که به بررسی تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر فرسایش خاک و از دست دادن عناصر غذایی پرداخته بود، نشان داد که خاک‌ورزی بیش از حد (چرخه‌های خیش زنی  و خاک‌ورزی متعدد ) منجر به بیش ترین تلفات مواد مغذی می‌شود. این مطالعه همچنین نشان داد که رسوبات فرسایش یافته اغلب از نظر ازت، فسفر، پتاسیم و مواد آلی غنی تر از خاک بدون رسوبات  هستند.

 این نشان می دهد که حتی از دست دادن خاک در مقیاس کم نیز، و در پی آن اتلاف مواد مغذی در رسوبات فرسایش یافته می تواند زیاد و پرهزینه باشد.

 

کاستن از تاثیر تغییرات آب و هوایی شدید بر محصولات کشاورزی

به موازات تغییر اقلیم انگلستان، پیش بینی می شود که رویدادهای شدید آب و هوایی مانند موج گرما، خشکسالی و سیل افزایش یابد(7)، (8)، (9).

 مصداق آن، رکورد شکنی تابستانی بود که به تازگی داشتیم. این یکی از خشک‌ترین تابستان‌های تاریخ انگلستان و از زمان شروع ثبت درجه حرارت در کشور، اولین باری بود که دمای هوا بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد(10] ثبت شد. پیش‌بینی می‌شود که با گرم‌تر شدن و خشک‌تر شدن آب و هوای ما، کم محصولی به رویدادی گسترده تر از گذشته تبدیل شود(11).

همان گونه که بهبود سلامت خاک نیاز به نهاده های مغذی را کاهش می دهد؛ توانایی خاک برای جذب و نگهداری آب را نیز بهبود می بخشد. چنین توانایی در حوادث سیل و خشکسالی مفید است.

اقدام مشمول طرح مشوق مزرعه داری پایدار:  افزودن مواد آلی و کاهش زمین خالی. به عنوان مثال، از طریق گیاهان پوششی، کاشت درخت در زمین های مولد و پوشش کاه زمستانی.

تاثیر: ساختار خاک بهبود می‌یابد و بهتر می‌تواند آب را نگه دارد (احتباس آب افزایش می‌یابد) و کم تر در معرض خطر شسته شدن در هنگام سیل است.

توضیح: خاک با ساختار و هوادهی خوب، پوشیده با مواد آلی در حال تجزیه و ریشه های زنده به عنوان یک «اسفنج بیولوژیکی» عمل می کند و جریان آب را در زمین تنظیم می کند.

این خاک سالم می تواند در صورت نیاز (در هنگام وقوع سیل) مقادیر زیادی آب را جذب کند، در این روند جریان آب را کند می کند و از آسیب عمده به محصولات و زیرساخت ها جلوگیری می کند. سپس خاکی با این مشخصات در سیلاب کندتر از سایر خاک ها خشک می شود و اثر مخرب خشکسالی بر محصولات و خاک را کاهش می دهد (12)،(13).

 

کاهش تلفات تنوع زیستی برای افزایش عملکرد

گیاهان و حیوانات در سطح جهانی در حال کاهش هستند و بریتانیا شاهد برخی از بزرگترین کاهش ها است (14).

به عنوان مثال، یک محاسبه از میزان پرندگان در زمین های کشاورزی بریتانیا،که شاخصی از وضعیت حیات وحش به طور کلی است، میزان کاهش جمعیتی در حد نیمی از میزان مربوط به سال ۱۹۷۰را نشان می­دهد (15).

این ارقام بیانگر آن است که بریتانیا در حال از دست دادن گونه های حیاتی می باشد که در نحوه عملکرد محیط ما نقش دارند. تنوع زیستی با ارائه خدماتی مانند گرده افشانی و کنترل آفات، نقش مهمی در حفظ عملکرد محصول دارد.  به عنوان مثال، نشان داده شده است که افزایش تعداد گرده افشان ها باعث عملکرد بیش تر دانه روغنی کلزا می شود (16).

در مورد گندم زمستانه، تراکم آفات و خسارت به محصولی که در نزدیکی نوارهای گل وحشی حامی تنوع زیستی روییده بود، با میانگین ده درصد افزایش عملکرد، آشکارا کم تر از بخش های دیگر بود (17).

با ایجاد فضایی برای حیات وحش، می‌توانیم تنوع زیستی خود را تقویت کنیم و محصولاتمان سود ببرند.  این یکی از اهداف مشوق مزرعه داری پایدار است.

اقدام مشمول طرح مشوق مزرعه داری پایدار:  برش و کاشت تدریجی گیاهان و درختان در شکل پرچین ، زیستگاه های گل و غذای پرندگان وحشی.

تاثیر: افزایش تامین غذا و منابع لانه سازی در دسترس حیات وحش. به عنوان مثال، حشرات مفیدی که از طریق گرده‌افشانی و کنترل آفات از کشاورزی حمایت می‌کنند و پرندگان که شاخص کیفیت محیطی وسیع‌تری هستند.

توضیح: این ها تنها نمونه هایی از اقداماتی است که طرح مشوق مزرعه داری پایدار برای تقویت تنوع زیستی با افزایش منابع علوفه و آشیانه در دسترس برای حیات وحش به عمل خواهد آورد. کوتاه کردن پرچین ها باعث افزایش گلدهی و باردهی گردیده، در نتیجه منابع بیش تری برای گرده افشان ها و سایر حیوانات از جمله پرندگان مزرعه ایجاد می­شود (19)،(20).

افزایش دسترسی به انواع توت ها به ویژه برای پرندگان در ماه های پاییز و زمستان، زمانی که غذای کم تری در جاهای دیگر وجود دارد، مفید است (21).

سایر اقداماتی که شامل ایجاد زیستگاه می­گردد، مانند معرفی کرت های گل و کاشت درخت باعث افزایش بیش تر مواد غذایی برای این گونه ها می شود. علاوه بر آن، این زیستگاه ها به حیات وحش، مواد حیاتی و فضای مورد نیاز برای لانه سازی را می دهند. حمایت از گونه های گرده افشان مهم است؛ زیرا آن ها برای گرده افشانی محصولات و در نتیجه عملکرد حیاتی اند. بدون گرده افشان ها، بسیاری از محصولات زراعی، میوه با کیفیت پایین تری تولید می­کنند و یا عملکرد بسیار پایین تری دارند، یا اصلاً میوه تولید نمی­کنند. یک مطالعه نشان داد عملکرد باقلا با افزایش نسبت زیستگاه نیمه طبیعی در یک و نیم کیلومتری مزرعه افزایش یافت (22).

در حالی که مطالعه دوم نشان داد عملکرد محصول با تعداد و غنای گرده افشان هایی که از گل ها بازدید می­کنند افزایش می یابد (23). 

یک مطالعه طولانی‌مدت در املاک هیلزدن (Hillesden Estate) در باکینگهام‌ شایر (Buckinghamshire)نشان داد که ایجاد زیستگاه در مناطق کم‌ تر مولد منجر به افزایش عملکرد در مناطق زراعی می‌شود (24).

این بدان معنی بود که حتی با توجه به کاهش سطح زراعی برای ایجاد زیستگاه غنی از حیات وحش، عملکرد در مقیاس مزرعه حفظ شد یا در برخی موارد افزایش یافت. علاوه بر حمایت از گرده افشان ها، ایجاد زیستگاه های غنی از حیات وحش به معنای افزایش تعداد شکارگران آفات طبیعی در چشم انداز طبیعت است. با ایجاد زیستگاه مناسب برای حیواناتی که آفات رایج محصولات کشاورزی را شکار می­کنند، تعداد آفات کاهش می­یابد، به این معنی که شکارگران طبیعی می­توانند جایگزین برخی از کارهای انجام شده توسط کاربردهای گران قیمت آفت­کش ها شوند (25].

به عنوان مثال، یک مطالعه میدانی در جنوب انگلستان نشان داد که حضور شکارگران طبیعی با موفقیت جمعیت شته ها را سرکوب کرد (26).

شواهدی از کشاورزان به کاهش نیاز به آفت­کش ها پس از ایجاد زیستگاه غنی از حیات وحش اشاره دارد، به عنوان مثال، از طریق کاشت پرچین  (27).

اقداماتی که در این نوشته در مورد آن ها صحبت کردم، فقط یک تصویر کوچک از آن چه کشاورزان در چارچوب مشوق مزرعه داری پایدار انجام می دهند را نشان می‌دهد. 

هر اقدامی با دقت انتخاب شده است تا مزایای زیست‌محیطی مانند افزایش حاصلخیزی خاک، کنترل آفات و محافظت از محصولات در برابر سیل و خشکسالی را ارائه دهد و منجر به طرح‌های مبتنی بر شواهد شود که هم از محیط زیست و هم از قابلیت‌های تولید مواد غذایی ما محافظت کند. ما به تازگی شش استاندارد جدید را برای طرح مشوق مزرعه­داری پایدار ارائه کرده‌ایم که در سال ۲۰۲۳ در دسترس خواهند بود. آن ها عبارتند از:

۱- استاندارد مدیریت مواد مغذی.

۲- استاندارد مدیریت یکپارچه آفات.

۳- استاندارد پرچین­ها.

۴- استاندارد اراضی زراعی و باغی.

۵- استاندارد علفزار اصلاح شده.

۶ – استاندارد علفزار کم نهاده یا بدون نهاده.

 

برای دریافت متن مقاله به صورت فایل PDF اینجا کلیک نمایید.

 

ارجاعات

1 Abdalla, M. et al. (2019). A critical review of the impacts of cover crops on nitrogen leaching, net greenhouse gas balance and crop productivity, Global Change Biology, 25:8, 2530-2543. doi: 10.1111/gcb.14644

2 Grażyna, S. et al. (2020). The long-term effect of legumes as forecrops on the productivity of rotation winter triticale–winter rape with nitrogen fertilisation, Acta Agriculturae Scandinavica, Section B — Soil & Plant Science, 70:2, 128-134. doi:10.1080/09064710.2019.1677766

3 McClaren, C. et al. (2022). Long-term evidence for ecological intensification as a pathway to sustainable agriculture, Nature Sustainability, 5, 770-779. doi:10.1038/s41893-022-00911-x

4 Wilkes, T.I. et al. (2021). Zero tillage systems conserve arbuscular mycorrhizal fungi, enhancing soil glomalin and water stable aggregates with implications for soil stability, Soil Systems, 5:1, 4. doi:10.3390/soilsystems5010004

5 Lal, R.,&  Kimble, J. (1997) Conservation tillage for carbon sequestration, Nutrient Cycling in Agroecosystems 49, 243–253. doi:10.1023/A:1009794514742

6 Quansah, C. et al. (2000). Soil fertility erosion and the associated cost of NPK removed under different soil and residue management in Ghana, Ghana Journal of Agricultural Science, 33:1, 33-42. doi: 10.4314/gjas.v33i1.1882

7 Betts R.A. et al. (2021) Introduction. In: The Third UK Climate Change Risk Assessment Technical Report (Betts, R.A.,Haward, A.B. and Pearson, K.V.(eds.)]. Prepared for the Climate Change Committee, London

8 Christidis, N. et al. (2020). The increasing likelihood of temperatures above 30 to 40°C in the United Kingdom, Nature Communications, 11, 3093. doi: 10.1038/s41467-020-16834-0

9 The Royal Society, 13. How does climate change affect the strength and frequency of floods, droughts, hurricanes, and tornadoes? | Royal Society (accessed 01.2023)

10 MET Office (2022). Available at: Guest post: A Met Office review of the UK’s record-breaking summer in 2022 – Carbon Brief (accessed 12.2022)

11 Caparas M. et. al. (2021). Increasing risks of crop failure and water scarcity in global breadbaskets by 2030, Environmental Research Letters, 16, 104013. doi:10.1088/1748-9326/ac22c1

12 Blanco-Canqui, H. et al. (2015). Cattle manure application reduces soil compactibility and increases water retention after 71 years, Soil & Water Management & Conservation, 79:1, 212-223. doi:10.2136/sssaj2014.06.0252

13 Gabriel, J.L. et al. (2021). Cover crops reduce soil resistance to penetration by preserving soil surface water content, Geoderma, 386, 114911. doi:10.1016/J.GEODERMA.2020.114911

14 Phillips, H. et al. (2021). The Biodiversity Intactness Index – country, region and global-level summaries for the year 1970 to 2050 under various scenarios (Data set], Natural History Museum. doi:10.5519/he1eqmg1

15 DEFRA (2022). Agriculture in the UK Evidence Pack, pp. 43. Available at: PowerPoint Presentation (publishing.service.gov.uk) (accessed 12.2022)

16 Woodcock, B.A. et al. (2019). Meta-analysis reveals that pollinator functional diversity and abundance enhance crop pollination and yield, Nature Communications, 10, 1481. doi:10.1038/s41467-019-09393-6

17 Tschumi, M. et al. (2016). Perennial, species-rich wildflower strips enhance pest control and crop yield, Agriculture, Ecosystems & Environment, 220, 97-103. doi:10.1016/j.agee.2016.01.001

18 Pywell, R.F. et al. (2005). Providing foraging resources for bumblebees in intensively farmed landscapes, Biological Conservation, 121:4, 479-494. doi:10.1016/j.biocon.2004.05.020

19 Byrne, F. et al. (2019) The effect of management practices on bumblebee densities in hedgerow and grassland habitats, Basic and Applied Ecology, 35, 28-33, doi: 10.1016/j.baae.2018.11.004

20 Staley, J.T. et al. (2012). Long-term effects of hedgerow management policies on resource provision for wildlife, Biological Conservation, 145:1, 24-29. doi:10.1016/j.biocon.2011.09.006

21 Hinsley, S.A., & Bellamy, P.E. (1999). The influence of hedge structure, management and landscape context on the value of hedgerows to birds: A review, Journal of Environmental Management, 60:1, 33-49. doi:10.1006/jema.2000.0360

22 Raderschall, C.A. (2021). Landscape crop diversity and semi-natural habitat affect crop pollinators, pollination benefit and yield, Agriculture, Ecosystems & Environment, 306, 107189. doi: 10.1016/j.agee.2020.107189

23 Garibaldi, L.A. et al. (2016). Mutually beneficial pollinator diversity and crop yield outcomes in small and large farms, Science, 351:6271, 388-391. doi: 10.1126/science.aac7287

24 Pywell, R.F. et al. (2015) Wildlife-friendly farming increases crop yield: evidence for ecological intensification, Proceedings of the Royal Society of Biological Sciences. 282:1816, doi: 10.1098/rspb.2015.1740

25 Cardinale, B.J. et al. (2003). Biodiversity and biocontrol: emergent impacts of a multi-enemy assemblage on pest suppression and crop yield in an agroecosystem, Ecology Letters, 6: 857-865. doi: 10.1046/j.1461-0248.2003.00508.x

26 Woodcock, B.A. et al. (2016). Spill-over of pest control and pollination services into arable crops, Agriculture, Ecosystems & Environment, 231, 15-23. doi:10.1016/j.agee.2016.06.023

27 Wolton, R. et al. (2014). Regulatory services delivered by hedges: The evidence base, NE and Defra Report LM0106, 45-47

افول طراحی شبکه ای شهری

تقاطع خیابان ساوت اشلند و وست کانتی لین رود در ویل کانتی ، ایالت ایلینوی، نمایی از روستای کلاسیک غرب میانه آمریکا است. خیابان اشلند، در آن نقطه، کمی عریض تر از یک باریکه راه است. در یک طرف مزرعه وسیع ذرت قرار دارد و در دیگر سوی، چند خانه روستایی، که هر کدام در حداقل یک هکتار زمین و پشت پرچین ها پنهان شده است. دورتر از جاده، یک کمباین قرمز روشن راه خود را در میان مزارع طی می­کند. کامیون‌های شورولت، که به نظر می‌ رسد تعداد کمی از آن  ها از دهه ۱۹۵۰ جان سالم به در برده‌ اند،  اصلی ترین خودروهایی هستند که در امتداد خط ویل کانتی حرکت می‌کنند. با این حال، این تقاطع نمایانگر انتهای کلان شهر بزرگ شیکاگو است. آدرس خانه آخری در یک گوشه روی صندوق پستی بیرون از بنا درج شده، رقم ۳۲۶۴۹. این رقم را بر ۸۰۰ تقسیم کنید و 8/40 به دست می ‌آید، این نزدیک به فاصله یک خط مستقیم است که در کیلومترها از خیابان مدیسون، در مرکز لوپ شیکاگو یعنی جایی که مرکز تجاری است به سمت جنوب می‌رود. تقریباً تمام آدرس های خیابان ها در شهر به همین ترتیب پیکربندی شده است. خیابان هایی که از شرق به غرب امتداد دارند از استیت استریت شماره گذاری می شوند. آن هایی که از شمال به جنوب می روند از خیابان مدیسون شماره گذاری می شوند. هر بلوک با اندازه استاندارد، یک هشتم مایل را نشان می دهد و تعداد آدرس ها با هر بلوک ۱۰۰ واحد افزایش می ­یابد. شهر شیکاگو منسجم ترین و منظم ترین طراحی شبکه ای را در جهان دارد.

 

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید.