مطالعه در مسیر توسعه جوامع محلی
۱۸ /۰۳ /۱۴۰۲
۱۸ اسف ۱۴۰۱
مطالعه در مسیر توسعه جوامع محلی

گرامين بانك در بنگلادش

گرامین بانک که در نیمه اول دهه هفتاد میلادی برای ایجاد و توسعه خدمات مالی در مناطق فقیرنشین کشور بنگلادش تاسیس گردید، پس از گذشت یک ربع قرن بدل به یکی از نمونه­های مثال زدنی در کارآفرینی، فقرزدایی و خدمات ­رسانی به محرومان شد.   

مطلب پیش روی بخشی از  کتاب اعتبارات خرد پیشگام در توان افزایی زنان روستایی )نگاهی به صندوق های اعتبارات خرد در ایران( است که توسط جناب آقای عباس رحیمی و همکارانشان در سال 1400 تالیف گردید و توسط انتشارات فرّقلم نشر یافت. این بخش از کتاب به منظور نشر آگاهی هایی در مورد گرامین بانک در اختیار وبسایت مطالعه در مسیر توسعه جوامع محلی قرار داده شد.

گرامين بانك سرنوشت تأمين مالی خرد را در جهان رقم زده است. دکتر محمد یونس در سال 1974 که در روستای جوبرا بنگلادش اولين وام های خرد را از حقوق خود به مبلغ 27 دلار به تعدادی از زنان فقير پرداخت می کرد، شاید فکر نمی کرد در حال ایجاد سيستم مالی جدیدی است که در آینده به عنوان یکی از موثرترین راهبردهای فقر زدایی در سطح جهان مطرح و پس از حدود 33 سال به عنوان یکی از افراد تاثيرگذار در مبارزه با فقر جهانی به دریافت جایزه صلح نوبل  مفتخر شود.

کليدی ترین یافته دکتر یونس این بود که سيستم بانکی موجود قادر به ارائه خدمات به فقرا نيست و سيستم بانکی براساس خدمات رسانی مالی به صاحبان سرمایه طراحی شده است.  او در تحليل خود اصلاح سيستم بانکی موجود را در جهت خدمات رسانی مالی به فقرا فاقد کارایی می دانست و به فکر نهاد مالی جدیدی بود که براساس خدمات رسانی به فقرا طراحی شود. بنابراین بانکی را بنا نهاد که برخلاف بانك های مرسوم عمده ترین و اصلی ترین مشتریان آن، زنان فقير روستایی بودند. بسياری از مقررات مالی را برای بانك فقرا دوباره بازتعریف می کرد. به مرور و با تجربه و خطا، طی چندین دهه موفق به ایجاد نهادی شد که نقش مهمی در زندگی ميليون ها خانوار فقير در سراسر جهان دارد.

طی دهه های اخير، تأمين مالی خرد به کاهش فقر، افزایش درآمد و بهبود استانداردهای زندگی ميليون ها انسان کمك کرده است. سازمان ملل نيز  سال 2005  را  سال جهانی اعتبارات خرد ناميد .امروزه این شيوه از تأمين مالی، یکی از پر کاربردترین روش ها برای کاهش فقر به شمار می آید زیرا به مردم فقير کمك می کند تا از طریق به دست آوردن فرصت های خوداشتغالی و راه اندازی کسب و کار خرد به استقلال معيشتی برسند.

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک نمایید.

۲۱ تیر ۱۴۰۱

اعتبارات خرد پیشگام در توان افزایی زنان روستایی

عنوان کتاب: اعتبارات خرد پیشگام در توان افزایی زنان روستایی
نگاهی به صندوق های اعتبارات خرد در ایران دفتر توسعه فعالیتهای کشاورزی زنان روستایی و عشایری

تدوین کنندگان : عباس رحیمی ، زهره مهیاری ، فریبا تقی پور

ویراستارادبی و فنی: فرزانه کاظمیان

انتشارات: فرقلم

 

کتاب حاضر به منظور توسعه آگاهی و دانش در حوزه تامین مالی خرد و رهیافت صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی برای اعضاء تسهیل گران و کارشناسان صندوق های اعتبارات خرد و همچنین سیاستگذاران این حوزه تدوین شده است.

هدف از تدوین کتاب ارائه راهکار برای مقابله با فقر و آسیب­های اجتماعی و نیز قرار گرفتن بخشی از اعتبارات در اختیار زنان روستایی کم در آمد است.

این کتاب دارای چهار فصل می باشد ؛ در فصل اول به مفاهیم و مبانی نظری تامین مالی خرد پرداخته شده و اصول حاکم بر برنامه های تامین مالی خرد ، انواع موسسات تامین مالی خرد ، انجمن های پس­انداز، همچنین عملکرد نهادها و موسسات تامین مالی خرد فعال در سطح جهان مورد بررسی قرار گرفته است.

 در فصل دوم برخی موسسات مهم اعتبارات خرد در جهان بررسی شده است؛ از جمله گروه­های خودیار و چارچوب فکری تامین مالی خرد در هند، گرامین بانک در بنگلادش و تامین مالی خرد در فرانسه به تفصیل تشریح شده است.

فصول سوم و چهارم اختصاص به معرفی و بررسی اجمالی تجارب اعتبارات خرد در ایران دارد. و به بررسی شیوه ، ساختار ، عملکرد و نقاط ضعف و قوت برنامه وام های خرد در بانک کشاورزی و طرح تامین مالی خرد با رویکرد پیوند و روند توسعه صندوق های اعتبارات خرد روستایی طی دو دهه اخیر پرداخته  است.

در دهه هشتاد عمده ترین فعالیت در زمینه الگوهای اعتبار پس انداز مبتنی بر رویکرد تامین مالی خرد مربوط به وزارت جهاد کشاورزی و در زمینه ایجاد صندوق های اعتباری خرد بود . البته سازمان بین المللی ایفاد نیز در همین سالها الگویی از تامین مالی خرد را تحت عنوان گروه­های خودیار با همکاری بانک کشاورزی اجرایی کردند اما از دهه ۹۰ به تدریج سایر سازما­ن­ها و نهادهای اجرایی با رویکرد توسعه­ای و حمایتی از این الگو استقبال کردند.