عنوان کتاب: وضعیت منابع زمین و آب جهان برای غذا و کشاورزی. نظام های مدیریتی در مخاطره

THE STATE OF THE WORLD’S LAND AND WATER (SOLAW)  RESOURCES FOR FOOD AND AGRICULTURE. Management systems at risk

ناشر: سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و موسسه ارت اسکن (Earthscan).

محل انتشار: رم و لندن.

سال انتشار: ۲۰۱۱.

تعداد صفحات: ۲۰۸. 

در دنیای شلوغی که جمعیت آن همچنان در حال افزایش و الگوهای مصرفش در حال تغییر است، بشر هنوز برای برنامه ریزی و مدیریت توسعه منابع زمین و آب برای آینده کار چندانی نکرده است. پس از  دهه­ها، سرمایه­گذاری ها قلیل اند، مدیریت ضعیف است و فقدان حکمرانی، به طور گسترده ای به چشم می­خورد.

از لغزش های چشمگیر گِل در دامنه های پر شیب که بار سکونتگاه های انسانی را تحمل می­کنند تا طغیان بی سابقه حوضه های آبریز، تأثیر رویدادهای شدید اقلیمی بر زندگی انسان­ها خبرساز شده­اند.

وضعیت از تخریب خزنده آن نظام های آب و زمین که ضامن امنیت غذایی جهانی و معیشت روستایی­اند گذشته است. در برخی مناطق، نظام های مزبور به طور کامل در مخاطره­اند.

نظام­های در مخاطره نظام­های تولیدی متکی به زمین و آب در تولید کشاورزی­اند که ظرفیت آن­ها برای رفع نیازهای فعلی و آینده به طور جدی به خطر افتاده است. تنگناها می­توانند با اقدامات کشاورزی ناپایدار، فشارهای اجتماعی و اقتصادی و تأثیر تغییرات حاد اقلیمی  تشدید شوند.

کتاب، اطلاعات و تحلیل های عینی و جامعی را در مورد وضعیت فعلی، روندها و چالش­های پیش روی دو مورد از مهم­ترین عوامل تولید کشاورزی، زمین و آب، ارائه می­کند.

پیش­بینی­های فعلی نشان می دهند که جمعیت جهان از 9/6 میلیارد نفر امروز به 1/9 میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت. در نتیجه، تقاضای جهانی برای خوراک افزایش خواهد یافت. پیش­بینی می­شود که تولید خوراک در جهان تا ۷۰  درصد و در کشورهای در حال توسعه تا ۱۰۰ درصد افزایش یابد. با این حال، هم منابع زمین و هم منابع آب یعنی بنیان های تولید غذای ما، محدود هستند و در حال حاضر تحت فشار بسیارند. تولید محصولات کشاورزی در آینده باید مولدتر و در عین حال پایدارتر گردد.

ژاک دیوف  (Jacques Diouf) مدیر کل وقت فائو در خصوص کتاب می­گوید:

” هدف اصلی این اثر ایجاد آگاهی از وضعیت منابع زمین و آب و اطلاع رسانی در مورد فرصت­ها و چالش های مرتبط است. در طول سالیان متمادی، فائو جایگاه خود را به عنوان یک منبع منحصر به فرد انواع داده های مربوط به زمین و آب در سطح جهانی تثبیت کرده است. این داده ها در تهیه کتاب به طور کامل مورد بهره­برداری قرار گرفته اند و جامع­ترین و به روزترین نمای جهانی از دسترسی به منابع آب و زمین، استفاده و مدیریت آن­ها و همچنین آینده مرتبط با روندها و تحولات را ارائه می دهد. به علاوه، کتاب محرک های تغییرات جهانی، از جمله تقاضاهای ناشی از جمعیت، تغییر الگوی مصرف، تولید سوخت زیستی و تاثیرات تغییرات اقلیمی را مورد توجه قرار می­دهد“.

توجه اصلی کتاب به  شناسایی مناطق جغرافیایی با تراکم جمعیتی بالا است؛ یعنی جایی که نظام­های تولید محصولات دیم و آبی تحت فشار فزاینده‌ای­اند و تا نیل به افزایش تولید و بهره‌وری دستخوش محدودیت و مخاطره بیش­تری هستند.

این “نظام های در مخاطره” توجه جامعه جهانی را به مداخله اصلاحی هماهنگ و به موقع، از جمله از طریق سرمایه­گذاری و همکاری بین المللی، نه تنها در مقیاس جهانی، بلکه در سطح محلی، که در آن عواقب ناشی از فقدان اقدام در زمینه معیشت کشاورزی احتمالاً وسیع­تر است جلب می­کند.بدون تردید سترسی و مدیریت منابع آب و زمین نیازمند به بهبود چشمگیر است.

تقاضاهای پیش‌بینی‌شده برای تولید غذا و کشاورزی باید برآورده شوند، سوءتغذیه و فقر روستایی کماکان باید رسیدگی شوند و تقاضاهای رقابتی برای زمین و آب باید با نگرانی­های مربوط به تخریب سریع نظام های طبیعی خود را هماهنگ سازند.

این امر مستلزم بهبود مدیریت منابع آب و زمین و اتصال بیش­تر سیاست­ها، همراه با افزایش سرمایه­گذاری کاملا راهبردی با هدف قرار دادن امنیت غذایی و کاهش فقر است.

این کتاب وضعیت منابع زمین و آب  برای تولید مواد غذایی و تهدیدهای امنیت غذایی و توسعه پایدار را تحلیل می‌کند. تهدیدها فقط ناشی از کمبود نسبی ظاهری زمین و آب نیستند. روند رشد جمعیت، تغییر در رژیم غذایی و آب و هوا مجموعه پیچیده­ای از چالش­ها را به وجود می­آورند که شیوه های کشاورزی باید با آن سازگار شوند. اثر حاضر تغییرات نهادی و سیاستی مورد نیاز و رویکردهای فنی ضروری در محیط‌های خاص را مورد بحث قرار می‌دهد.

فصل ۱ کتاب وضعیت فعلی منابع آب و زمین را به همراه روندها تحلیل می­کند. جنبه های بیوفیزیکی و فنی منابع و استفاده از آن ها را ارزیابی می­نماید و پیش­بینی­هایی را برای سال ۲۰۵۰ ارائه می­کند. فصل ۲ ترتیبات سازمانی فعلی را مرور و اثرات اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی مدیریت زمین و آب فعلی را ارزیابی می­کند. فصل ۳ تهدیدهای فعلی و آینده برای زمین و آب و پیامدهای آن ها را برای مجموعه نظام­های اصلی در مخاطره بررسی می­کند. فصل ۴ الزامات و گزینه­ها برای دستیابی به سطوح لازم از بازده و بهره­وری به روشی پایدار را بررسی می­کند. فصل ۵ پاسخ­ها در سطوح نهادی، محلی، ملی و بین المللی را همراه با تجزیه و تحلیل درس­های آینده ارزیابی می­نماید. در نهایت، فصل ۶ نتیجه­گیری می­کند و توصیه های سیاستی را پیش می­کشد. این توصیه­ها بر رویکردهای عمل­گرایانه گام به گام به سمت پارادایم جدید تولید کشاورزی کاملا پایدار و کم کربن، مبتنی بر مدیریت حساس کشاورزان نسبت به زمین و آب  و با پشتیبانی سیاست ها، موسسات و مشوق های دولت های ملی و  جامعه جهانی متمرکزند.